Ortodonti, çapraşık dişleri ideal bir diş dizilimine kavuşturmak için hareketli veya sabit apareyler kullanarak yapılan bir diş hekimliği branşıdır. Aynı zamanda iskeletsel bozuklukları büyüme yönlendirmesi ile düzelten bir tedavi yöntemidir.

Ortodontik tedavi, dişlerin kemiğin içinde uygun kuvvetlerle hareket ettirilmesi prensibine dayanır ve gerekli durumlarda yumuşak doku ile kemik yapılarının ideal ilişkisini sağlamak için büyüme yönlendirilir. Bu süreçte diş bütünlüğü bozulmaz, kaplama veya dolgu gibi işlemler uygulanmaz, tamamen doğal ve uzun vadeli bir tedavi sürecidir.

Ortodonti Nedir?

Ortodonti, çapraşık dişleri ideal bir diş dizilimine kavuşturmak için hareketli veya sabit apareyler kullanarak yapılan bir diş hekimliği branşıdır. Aynı zamanda iskeletsel bozuklukları büyüme yönlendirmesi ile düzelten bir tedavi yöntemidir.

Ortodontik tedavi, dişlerin kemiğin içinde uygun kuvvetlerle hareket ettirilmesi prensibine dayanır ve gerekli durumlarda yumuşak doku ile kemik yapılarının ideal ilişkisini sağlamak için büyüme yönlendirilir. Bu süreçte diş bütünlüğü bozulmaz, kaplama veya dolgu gibi işlemler uygulanmaz, tamamen doğal ve uzun vadeli bir tedavi sürecidir.

Ortodontik Tedavi Nasıl Yapılır?

Ortodontik tedavi, yaygın olarak diş teli (braketler) veya apareyler (damaklıklar) kullanılarak yapılır.

Bu apareyler:

• Sabit veya hareketli olabilir.
• Metal, porselen, dişin iç yüzeyine yapıştırılan veya ağız dışından desteklenen çeşitli kombinasyonlarda uygulanabilir.

Kimler Ortodontik Tedavi İçin Uygundur?

• Dişlerinin görünümünden memnun olmayan kişiler
• Dişleri sağlam olmasına rağmen çapraşıklık nedeniyle kötü bir görünüme sahip olanlar
• Dişlerini ne kadar fırçalasa da hijyen sağlayamayanlar
• Ortodontik problemleri nedeniyle sosyal hayatı olumsuz etkilenenler
• Dişlerinin zarar görmeden düzeltilmesini isteyenler
• Daha özgüvenli bir gülümseme isteyenler

Ortodontik Tedaviye Başlamadan Önce…

Ortodontik tedavi, diğer diş tedavilerinden farklı ve uzmanlık gerektiren bir alandır. Tedavinin başarılı olabilmesi için doğru bir tedavi planı oluşturulmalı ve bu plana uygun olarak düzenli kontroller yapılmalıdır.

Bu nedenle, tedavi mutlaka bir ortodonti uzmanı tarafından yapılmalıdır. Ortodonti uzmanı olmak için diş hekimliği fakültesinden sonra 5-6 yıl süren doktora programları tamamlanmalıdır.

Ortodontist Seçerken Nelere Dikkat Edilmeli?

• Ulaşılabilir olması önemlidir.
• Hasta-hekim iletişimi sağlıklı olmalıdır.
• Doktorun e-posta ve telefon üzerinden kolayca ulaşılabilir olması gerekir.
• Randevuların birkaç gün içinde alınabilmesi tedavi sürecini hızlandırır.

Ortodontik tedavi öncesinde ağız bakımının tamamlanması gerekir. Bu süreçte:

• Dolgu, diş eti hastalıkları ve gömülü diş sorunları tedavi edilmelidir.
• Genel diş hekimi ve diğer uzmanlarla iş birliği içinde tedavi planı oluşturulmalıdır.

Ortodontik Tedavide Yaş Faktörü

Amerikan Ortodonti Derneği, tüm çocukların 6-7 yaşlarında ortodontist kontrolünden geçmesini önermektedir.

Bu dönemde, ileride ortaya çıkabilecek ortodontik problemler tespit edilebilir. Ancak, çok acil bir durum yoksa kalıcı dişlerin tamamı sürmeden tedavi ertelenebilir.

İskeletsel problemler söz konusu olduğunda, çocukluk çağında tedaviye başlanması tedavinin etkinliği açısından çok önemlidir.

Yetişkinlerde ise yaş artık bir engel değildir. Eğer sadece dişlerin pozisyonuna bağlı bir sorun varsa, her yaşta ortodontik tedavi mümkündür.

Eğer çene yapısıyla ilgili belirgin bir problem varsa, ortodontik tedaviye ek olarak ortognatik cerrahi (çene ameliyatı) uygulanabilir.

Çocuklarda Ortodonti

Çocuklarda ortodontik problemlerin büyük çoğunluğu, süt dişlerinin erken kaybı nedeniyle ortaya çıkar.

Çürük nedeniyle süt dişlerinin erken kaybı, kalıcı dişlerin yer bulamamasına ve çapraşıklığa neden olabilir.

Bazı durumlarda, genetik faktörler, parmak emme ve emzik kullanımı gibi alışkanlıklar da ortodontik bozukluklara yol açabilir.

Nefes alma problemleri (bademcik veya geniz eti büyümesi gibi) de çene yapısında bozukluklara yol açabilir. Bu nedenle, her çocuğun ortodontik muayeneden geçmesi önerilir.

Ortodontik Tedavide Kullanılan Aygıtlar

Ortodontik tedavinin temel prensibi, önce sebebi ortadan kaldırmak ve ardından bozukluğu düzeltmektir.

Diş ve iskeletsel bozukluklar parmak emme veya ağızdan nefes alma gibi alışkanlıklara bağlı olarak geliştiyse, bu alışkanlıkların önlenmesi için sabit veya hareketli apareyler kullanılır.

Hareketli Apareyler

• Genellikle basit çapraşıklıkları düzeltmek için kullanılır.
• Dişleri itmek için yaylar veya çeneyi genişletmek için vidalar içerebilir.
• Birkaç ay boyunca kullanılır.

Sabit Apareyler (Diş Teli – Braketler)

• Daha zor tedaviler için kullanılır.
• Erişkin hastalar için metal veya porselen (şeffaf) seçenekler vardır.
• Porselen braketler daha estetik ancak leke tutmaya daha yatkındır.

Ortodontik Tedavinin Günlük Hayata Etkisi

Çocuklar, ortodontik tedavi sürecinde spor yapabilir, şarkı söyleyebilir ve müzik aletleri çalabilir.

Derslerini olumsuz etkilemez, aksine kişisel gelişim sürecinde özgüveni artırır.

Tedavi sürecinde dikkat edilmesi gerekenler:

• Her yemekten sonra dişlerin düzgün bir şekilde fırçalanması gerekir.
• Sert yiyeceklerden kaçınılmalı, braketleri kırmamak için dikkat edilmelidir.

İlk birkaç gün dişlerde, diş etlerinde ve yanaklarda hafif rahatsızlık hissedilebilir. Ancak bu durum 2-3 gün içinde kaybolur.

Ortodontik Tedavi Süresi

• Sadece dişleri ilgilendiren basit çapraşıklıklar 6 ay – 1 yıl sürebilir.
• Çekimli vakalarda (diş çekimi gerekiyorsa) tedavi süresi genellikle 18-24 ay sürer.
• İskeletsel problemlerde, tedavi süresi daha uzun olabilir ancak yoğunluğu daha düşüktür.
• Ortalama 4-6 haftada bir ortodontiste kontrol için gidilmesi gerekir.

Erişkinlerde Ortodonti

Ortodontik tedavi, sadece çocukluk çağında değil, yetişkinlerde de başarılı sonuçlar vermektedir.

Geçmişte dişlerin düzeltilmesi için porselen kaplamalar kullanılırken, günümüzde estetik braketler ve teller sayesinde erişkinler için ortodontik tedavi mümkündür.

Ortodontik tedavi süresince günlük yaşama herhangi bir kısıtlama getirmez.

Lingual Ortodonti (Görünmez Diş Teli)

Gelişen teknolojiler sayesinde lingual ortodonti yöntemi ile braketler dişlerin iç yüzeyine yapıştırılabilir.

Bu yöntem sayesinde dışarıdan diş teli görünmez ve tedavi gizli şekilde devam eder.

Ortodonti sürekli gelişen bir alan olup, her geçen gün hastaların konforunu artıracak yeni yöntemler uygulanmaktadır.